Шырав
Çыхăну
Редакци адресĕ:
Чăваш ен, Çĕрпӳ районĕ, Михайловка ялĕ, Хĕвел ур., 1.

Адрес редакции:
Чувашия, Цивильский район, д. Михайловка, ул. Солнечная, 1

Email: civhim2@narod.ru
Тел.(факс): (83545) 6-30-90

Упрар тăван чĕлхемĕре

(Литературăпа юрă-кĕвĕ композицийĕ.)
 
Иванова А. В.
Иванова А. В.
 
Тăршшĕпех ачасем калаçаççĕ
 
«Тăван чĕлхе» юрра итлени (сăвви Александр Савельев-Сасăн, кĕвви Михаил Луковăн, юрлаканĕ Михаил Луков)
 
«Кала, юлташ, мĕн хаклă саншăн
Хальхи пуян çак тĕнчере?» -
Тесе ыйтсан сывламăп ассăн.
Эп калăп пат: «Тăван чĕлхе!»
Чăваш чĕлхи!
Унпа чĕвĕлтететĕп эпĕ
Кăшт ураланнă ачапа,
Кун-çул пирки хĕрсех пуплетĕп
Хура-шур курнă ватăпа.
Атте-анне чĕлхи!

Текста малалла вулăр...
■ Иванова Альбина Васильевна.
Канаш районĕ, Пайкилт вăтам шкулĕ

Кĕрхи уяв

Захарова Г. В.
Захарова Г. В.
 
(Уяв сценарийĕ, 3-мĕш класс валли)
Тĕллевсем: 1) кĕркунне çинчен вĕреннине çирĕплетесси, çав вăхăтăн илемне туйма, курма, ăна сыхлама, упрама вĕрентесси;
2) çут çанталăка юратас туйăма вăйлатасси, ачасене хăйсене çут çанталăк тусĕсем пулма вĕрентесси;
3) ачасен ăслайĕсене, пултарулăхĕпе тавра курăмне аталантарасси.
Кирлĕ хатĕрсем: компьютер, «Кĕркунне çитрĕ» презентаци, çулталăкăн кĕркунне вăхăтне сăнлакан ÿкерчĕксем.
 
Класа çулталăкăн кĕркунне вăхăтне сăнлакан ÿкерчĕксем çакса хунă. Кĕркунне çинчен юрă янăрать.

Текста малалла вулăр...
■ Захарова Галина Валентиновна.
Йĕпреç районĕ, Эйпеç пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан вăтам шкулĕ

Çĕрпÿ ярмăрккине каяр-и?

Ю. М. Александрова
Ю. М. Александрова
 
Урок тĕллевĕсем:
- ачасене Çĕрпÿ ярмăркки, Тихвин мăнастырĕ çинчен пĕлÿ парасси;
- халăхăн йăла-йĕркине упраса малалла аталантарасси;
- обществăлла вырăнта хăйсене тытма вĕрентесси;
- Тăван çĕр-шыва юратма, упрама, ваттисене хисеплеме вĕрентесси;
- ачасене пуплевне аталантарасси, сăмах йышне пуянлатасси, тавра курăмне ÿстересси.
Урок хатĕрĕсем: магнитофон, доска çинче - мăнастырь, ярмăрккă, карусель, сцена ÿкерчĕкĕсем, урапаллă лаша, ачасен фотографийĕсем, ярмăрккăра илнĕ хатĕрсем (шăхлич, матрешка, хăмпă, çил арманĕ тата ытти те), хамăр алăпа тунă хатĕрсем, ăсталанă карусель, икĕ ункă, карçынкка.

Текста малалла вулăр...
■ Мария Юрьевна Александрова.
Çĕрпÿри 1-мĕш шкул-итернат

Праздник урожая

Кускова Л. А.
Кускова Л. А.
Цель: обобщение и систематизация знаний о дарах осени.
Задачи:
образовательные – установить связь между сезонными признаками природы;
развивающие – развивать связную речь, дружеские отношения, умение работать в коллективе; смекалку, наблюдательность, любознательность
воспитательные – воспитывать любовь к замечательному времени года – осени.
■ Кускова Лариса Анатольевна.
Цивильская школа-интернат№1

В мире доброты

Константинова И. Г.
Константинова И. Г.
Цель: стимулировать потребность в формировании доброго отношения ко всему окружающему
 
Задачи: образовательные - расширить знания о добрых словах и их применении в жизненных ситуациях;
 
коррекционно-развивающие - развивать у воспитанников способности анализировать свои действия;
 
корригировать речь, внимание путем выполнения заданий;
 
воспитательные - воспитывать чувство доброты, уважение друг к другу, окружающим.
 
 
 
Ход занятия.

Текста малалла вулăр...
■ Константинова Ирина Григорьевна.
воспитатель Цивильской школы-интерната №1

Улăштарса ҫĕнетнĕ «Йăва» юмах сценарийĕ

Кузьмина Е. В.
Кузьмина Е. В.
Тĕллевсем:
1. Харкамлăх результачĕсем:
а) ачасен вĕренес кăмăлне çĕклесси
ă) ачана ăнланса вĕренме хăнăхтарасси
б) сывлăха упрама вĕрентесси.
 
2. Предметăн пĕрлĕхлĕ результачĕсем:
а) ачасене тимлеме, итлеме хăнăхтарасси, мероприятире интересленсе, кăмăлпа ĕçлеме хăнăхтарасси.
ă) ачасене учительпе, пĕр- пĕринпе хутшăнса ĕçлеме вĕрентесси.
б) рольсем тăрăх ĕçлеме хăнăхтарасси, тĕрлĕ ĕçсем тума вĕрентесси.
 
3. Предметăн ятарлă результачĕ: ачасен калаçас хăнăхăвĕсене çирĕплетесси, вĕреннĕ материала çирĕплетсе хăварасси.

Текста малалла вулăр...

Асанне арчинчи тупра

Кожевникова П. П.
Кожевникова П. П.
(«Чее тилĕ» юмах тăрăх йĕркеленĕ уяв сценарийĕ)
Тĕллев: чăваш хĕр арăмĕн çи – пуçне( кĕпе, саппун, мăй çыххи, кăкăр çинчи шÿлкеме, хул çийĕ, тухья, масмак, сурпан) сăнласа тишкерни, унпа паллашни;
Харкамлăх результатсем:
кашни халăхан хăйĕн тумĕ пулнине пĕлни;
чăваш сăвви – юррине каласа, ташши – кĕввине итлесе чăваш чĕлхин илемлĕхне ăнкарни;
чăваш тумĕ çинчен пĕлменнине пĕлес кăмăл çурални;
ушкăнпа ĕçлеме меллĕрех пулнине пĕлни;
Пĕлÿ туянма пулăшакан результатсем:
юмаха итлеме, ăна выляса кăтартма вĕренни;
чăваш тумне тишкерме, унти тĕрлĕ капăрлăхсене курма вĕренни;
тест мелĕпе усă курса кирлĕ варианта суйласа илме пĕлни;
Йĕркелÿ- хаклу результачĕсем:
чăваш тумĕ çинчен мĕн вĕреннине калама вĕренни;
юлташсен, вĕренткенĕн сĕнĕвне ăнкарма, шута илме пултарни;
Хутшăну результачĕсем:
урокра чăваш çипуçĕ тавра йĕркеленĕ калаçăва хутшăнма, ăнланмалла каласа пама тăрашни;
«Чее тилĕ» юмаха аса илсе унти сăнарсем çинчен ыттисене ăнлантарса пама пултарни;
калаçу йĕркелеме пĕлни;
Уява кирлĕ хатĕрсем: компьютер, экран, проектор, «Чăваш тумĕ» презентации, ĕлĕкхи арча, чăваш çипуçĕ( тилĕ валли, ачасем валли, асанне валли)
Урока ачасем те, вĕрентекен те чăваш çи- пуçĕпе килнĕ
■ Кожевникова Полина Петровна,Григорьева Татьяна Петровна.
Нискассинчи тата Турайри вăтам шкул вĕрентекенĕсем

Чăваш чĕлхипе литература эрнине ирттермелли уяв сценарийĕ

Мандрюкова В. П.
Мандрюкова В. П.
 
Марина: Евгений! Ăçта эсĕ?
Автобус тахçанах иртсе кайрĕ вăл халĕ те çук.. Уява пуçлама та вăхăт ĕнтĕ…Вăт хула каччи, хăй мана пĕрех май чăваш уявне илсе кайса кăтарт-ха – кăтарт-ха тет.
Евгений: Марине,эс паçăрах кĕтетĕн-и? Ара эпĕ Пашьелĕнче анса юлас вырăнне. Асанкассинче анса юлнă, Пашьелне çуран утма тиврĕ. Юрать-ха çулне манман, кукамай патĕнче, каникул вăхăчĕсене ирттерни сая кайман иккен.
Марина: Паçăрах мар та хам та чарăнăва тин çеç тухрăм. Ачасем уява пуçтарăннă ĕнтĕ,ав. Лешкас хĕрĕсем юрласа кунталла килеççĕ.
Евгений: Чăн та, ялта пулманни чылай…кукамайпа пĕчĕк чух урама тухса ларсан иртен-каян: «Уяв тума тухрăр-и?

Текста малалла вулăр...
■ Мандрюкова Валентина Петровна.
Чăваш Республикин Шăмăршă районĕнчи Пăчăрлă Пашьел пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан вăтам шкулти вĕрентекен

Чăваш Улăпĕ

 Л.В.Никифорова,    Г. А. Керукова
Л.В.Никифорова, Г. А. Керукова
 
Пуçламĕшĕнче «Тăрна» юрă кĕвви янăрать.
1-мĕш ертÿçĕ: Ырă кун пултăр, хаклă хăнасем, вĕрентекенсем, ачасем!
2-мĕш ертÿçĕ: Паян эпир пысăк уява пуçтарăнтăмăр. Сцена çинче те, залра та йĕри-тавра Николай Никольский хушаматне вулатпăр.
1-мĕш ертÿçĕ: Кам-ши вăл Николай Васильевич Никольский?
2-мĕш ертÿçĕ: Мĕн пĕлетпĕр эпир ун çинчен?
1-мĕш ертÿçĕ: Çĕр-шывсем нумай тĕнчен,
Пĕринчен тепри илемлĕ,
Эпĕр – Улăп йăхĕнчен,
Чи ирĕклине иленнĕ.

Текста малалла вулăр...
■ Л.В.Никифорова, Г.А.Керукова.
Шупашкарти 49-мĕш шкулта чăваш чĕлхине вěрентекенсем

Çурхи уяв

Тĕллевĕсем: 1) кайăксемпе ÿсен-тăрансем, чĕр чунсем çинчен ачасен пĕлĕвне анлăлатасси; 2) вĕренекенсен пуплевне аталантарасси; 3) ачасен пултарулăхне тĕрлĕс енчен аталантарасси.
Усă курмалли хатĕрсем: кайăксен «тумĕсем», чĕр чунсен «тумĕсем», тĕрлĕ ÿкерчĕксем.
Вылякансем: Çеçпĕл (подснежник), Çуркунне, Чакак, вулакансем (икĕ çын), Лантăш (чĕре курăкĕ), Кукша пуç (одуванчик), Ама курăкĕ (мать-и-мачеха), Упа, Тилĕ, Чĕрĕп, Пакша.
Çеçпĕл. Хаклă ачасем! Паян эпир сирĕнпе çурхи уява паллă тăвăпăр. Çак уявра эпир юрлăпăр, ташлăпăр, сăвăсем калăпăр, кĕскен каласан, савăнăпăр. Пирĕн патра паян — Çуркунне.
1-мĕш вулакан.
Юр ирĕлет, çырма кĕрлет,
хĕвел савăннипе хĕртет.
Вăрман ем-ешĕл тумĕпе
илем кÿрет халь тĕнчене.

Текста малалла вулăр...
■ Васильева Тамара Васильевна.
Михайловкăри тĕп шкул, Çĕрпÿ районĕ

Мама – лучик солнца

Миронова Е. И.
Миронова Е. И.
 
Цели:
• воспитывать уважительное отношение к мамам, желание помочь им.
• помочь детям через игру вступить в реальную жизнь, а мамам отвлечься на время от нее;
• Создать теплый нравственный климат между матерями и детьми.
Оборудование:
• газета "Моя мама - лучше всех!" (с портретами матерей)
• рисунки детей для матерей "Цветы к празднику"
• подарки от детей
• сердечки для мам
• ромашка для игры
• Презентация.
Музыка чувашской колыбельной
Учитель и ученики входят в класс под музыку в чувашских костюмах
 
Сĕм вăрманĕ каш та каш
Сулхăн çилĕ ваш та ваш
Эс ан çуйăх , ан çухраш
Çывăр пĕчĕкçĕ чăваш
С малых лет каждый из вас помнит как мама пела колыбельные песни.

Текста малалла вулăр...
■ Миронова Елена Ивановна.
Шупашкар хулинчи 63-мĕш шкул

Сывлăх вăрттăнлăхĕсем

Архипова Р. Т.
Архипова Р. Т.
 
Инсецнировка
 
<b>Вылякансем:
 
 
Асанне – тухтăр
Асатте – шăл тухтăрĕ
Маша
Упа тус
Кушак тус
Упăте тус
Тилĕ тус
1 курăну
 
Сцена çинче çурт, йывăç, сак, шыв катки. Кушак тус тухать.
Кушак тус. Ах, эпĕ паян мĕнле лайăх çывăртăм! Хĕвел те тухнă! (Юрлать.)
Ырă кун ак пуçланать,
Иртенпех хĕвел пăхать.

Текста малалла вулăр...
■ Архипова Раиса Тимофеевна.
Канаш районĕ, Вăтакас Татмăшри вăтам шкул

Композиция "Мать и дети"

Медведева В. Н.
Медведева В. Н.
 
Работая над пословицами, мы с учащимися ко Дню Матери составили такую композицию, где каждый учащийся связывал выбранную пословицу с обращением к своей матери и исполнил чётко и выразительно. Такое выступление никого не оставило равнодушным (мамы со слезами радости и благодарности на глазах восприняли выступление своих детей). Вот так постепенно обогащаем устную речь и учимся грамотно управлять ею. Также готовим себя к практической жизни: к выступлению не только на сцене, но и в любой другой аудитории.
 
 
Композиция "Мать и дети"
 
Группа учащихся читают стихотворение А.

Текста малалла вулăр...
■ Медведева Вера Николаевна.
СОШ №30 г. Чебоксары

Эпир – Çеçпĕл ачисем

Юркова И. Н.
Юркова И. Н.
 
Литературăпа музыка композицийĕ
Тĕллевсем: Çеçпĕл Мишшин пултарулăхĕпе кĕскен паллаштарасси; чăваш халăхне, чĕлхине чĕререн юратма, Çеçпĕл пек паттăр та хастар пулма хавхалантарасси; пуплеве аталантарасси.
 
Экран çинче Çеçпĕл портречĕ, поэт çырнă сăвă йĕркисем:
Хастарлă, хыт утăмлă пулăр,
Çĕршывăн хастар ачисем,
Вут кайăклăн вĕçĕр, ан юлăр,
Ан юлăр кун-çул уттинчен!
Чăваш тумне тăхăннă арçын ачапа хĕр ача (ертсе пыракансем) кĕскен поэт пурнăçĕпе, ĕçĕ-хĕлĕпе паллаштараççĕ.
■ Юркова Ирина Николаевна.
Куславккари 3-мĕш вăтам шкул

Пěлÿ кунěнче усă курмалли материал: 1-мěш класс ачисен сăмахě

 
Филиппова В. А.
Филиппова В. А.
 
(«шкул ачи» сăмахсене пурте пěр харăс калаççě):
1-мěш ача:
Питě кěтрěм паянхи куна,
Пěркунах тултартăм хамăн сумкăна:
Кăранташ, тетрачě те ручки.
Курăр, паянтан эп – шкул ачи!
 
2-мěш ача:
Шкул форми пит килěшет мана,
Савăнса эп çакрăм шурă саппуна.
«Тăрăшса вěрен», - тет кукаçи.
Акă паянтан эп – шкул ачи!
 
3-мěш ача:
Ěнер пулнă садикре кăна,
Ăмсанать халь йăмăкăм мана.
Вăхăт çук чупма ман катаччи,
Паянтан вěт эпě – шкул ачи!

Текста малалла вулăр...
■ Филиппова Валентина Анатольевна.
Çĕнĕ Мăратри вăтам шкул, Комсомольски районĕ

Юратнă ĕç нихçан ывăнтармасть

Иванова В. М.
Иванова В. М.
 
Эпиграф:
Пур ĕç те аван,
Анчах çăмăл мар.
Тĕллев лартсан –
Хăрамалла мар.
 
Паллă çынсем, ваттисем ĕç вырăнĕ, пĕлтерĕшĕ çинчен
каланă сăмахсем
 
Чăваш поэчĕсем хайланă сăвăсенчи йĕркесем:
1. Хĕрÿ ĕçре çĕкленнĕ ĕмĕртен
Тĕнче хуçи – никам çĕнми этем. (Аркадий Эсхел)
 
2.Ĕç пире тăрантарать,
Ĕç пире тумлантарать.
Пархатарлă ĕç пире
Чыс парать, илем кÿрет. (Юрий Сементер)
 
3.

Текста малалла вулăр...
■ Иванова Валентина Михайловна.
Канаш районĕ, Сухайкассинчи тěп шкул

«Кайăксем – пирĕн туссем» класс тулашĕнчи ĕçĕн сценарийĕ

Ефимова И. В.
Ефимова И. В.
 
Ачасен ÿсĕмĕ: 4 класс (вырăс чĕлхиллĕ шкул)
Тĕллевĕсем: вĕренÿпе кăсăкланма хавхалантарни; кайăксем çынсен пурнăçĕнче пысăк вырăн йышăннине ăнланса илме пулăшни; вĕçен кайăксене упрамаллине, пулăшмаллине, юратмаллине туйтарни; кайăксен ячĕсене аса илсе çирĕплетсе хăварни, сассисенчен уйăрса илме вĕрентни; ачасен калаçу чĕлхине, тавракурăмне тата тавçăрулăхне аталантарни
 
I.Учитель сăмахĕ.
Паян эпир кайăксене халалласа тупăшу ирттерĕпĕр. Вĕсем çинчен калаçăпăр, хамăр пĕлĕве, пултарулăха кăтартăпăр.
 
2.

Текста малалла вулăр...
■ Ефимова Ирина Васильевна.
Çĕнĕ Шупашкар хули, 9-мĕш шкул, чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен

Эс - çĕр ăсти! Эс – çĕр хуçи!

Горбунова В. С.
Горбунова В. С.
 
(Ĕç çыннин çулталăкне халалланă литературăпа музыка композицийĕ)
Тыр-пул çитĕнтерме çĕнĕрен те çĕнĕ техника хутшăнсан та çавах тыр-пул çитĕнтересси – çĕр çинчи чи йывăр, çав вăхăтрах чи сăваплă ĕçсенчен пĕри пулса тăрать. Ял ĕçченĕсене халалланă класс тулашĕнчи мероприятие хатĕрленĕ май çак тĕллевсем тухса тăраççĕ:
1) Тыр-пул туса илме мĕн тери йывăр пулнине ăнлантарасси, апат-çимĕçпе тирпейлĕн усă курма вĕрентесси;
2) Нумай тыр-пул туса илсен халăх тулăхрах пурăнассине ăнлантарасси;
3) Çĕр ĕçченĕн ĕçне хисеплеме вĕрентесси.
 
1) Плакатсем: «Мухтав сире, уй-хир ĕçченĕсем!

Текста малалла вулăр...
■ Горбунова Валентина Сергеевна.
Çĕнĕ Шупашкарти 9-мĕш вăтам шкул

«Своя игра» по творчеству русских и чувашских поэтов

Шихранова С. Н.
Шихранова С. Н.
 
Как изжить скуку на уроке? Как сделать учение интересным для учащихся? Как разбудить в воспитаннике стремление работать над собой, стремление к творчеству?
Внеурочная деятельность является неотъемлемой частью учебно-воспитательной работы. Она способствует углублению знаний учащихся, развитию их дарований, логического мышления, расширяет кругозор.
Предлагаемая вашему вниманию викторина «Своя игра» предназначена для развития познавательного интереса учащихся к литературе, культуре родного края, воспитания стремления к непрерывному интеллектуальному самосовершенствованию.

Текста малалла вулăр...
■ Шихранова Светлана Николаевна.
Шупашкарти ТрансСтройТех техникум

Чăваш поэзийĕн çăлтăрĕ

 
 
Воспитани тĕллевĕсем: Ачасене чăваш поэзийĕн çăлтăрĕ ятне, унăн ĕçĕсене хисеплесе тĕрĕс хаклама хăнăхтарасси; тăван чĕлхене хисеплеме, юратма вĕрентесси; этемлĕх, чыс, юрату туйăмĕсене хаклама, таса туйăмлă, çирĕп кăмăллă пулма, пурнăçра ырра усалтан уйăрма вĕрентесси.
Пĕлÿ тĕллевĕсем: К.В.Иванов пурнăçĕпе тата ĕçĕ-хĕлĕпе тĕплĕн паллаштарасси.
Аталантару тĕллевĕсем: Ачасен пултарулăхне аталантарасси.
Кирлĕ хатĕрсем: Компьютер, проектор, экран, темăпа хатĕрленĕ слайдсем, кĕнекесен выставки.
Залра чăваш кĕвви янăрать.
1- мĕш ертсе пыракан: Иванов сассипе янкăрах шуçăмланчĕ
Пирĕн сăвă тĕнчи терт-хĕнре.
Чăвашри сăвăçсен кĕреки пуянланчĕ,
Ивановăмăр халь те – тĕпре.

Текста малалла вулăр...
■ Конькова Ирина Ивановна.
Шупашкар хули, 12-мĕш вăтам шкул


■ Страницăсем: 1, [2], 3, 4.