Шырав
Çыхăну
Редакци адресĕ:
Чăваш ен, Çĕрпӳ районĕ, Михайловка ялĕ, Хĕвел ур., 1.

Адрес редакции:
Чувашия, Цивильский район, д. Михайловка, ул. Солнечная, 1

Email: civhim2@narod.ru
Тел.(факс): (83545) 6-30-90

Никита Яковлевич Бичурин музейĕнче - экскурсире

Васильева С. Н.
Васильева С. Н.
 
Вĕрентекен:Тепĕр хут ырă кун пултăр, ачасем! Паянхи уроксем хыççăнхи мероприятине эпир халиччен пулман меслетпе ирттеретпĕр. Сире çак классран тухмасăр экскурсие кайса курма чĕнетĕп. Калăр-ха мана, кам манпала пĕрле кайса курас тет малтан пулман вырăна, паллашас тет халиччен палламан чăваш ăста çыннипеле?
Вĕренекенсем: (хăйсен хавхаланăвне кăтартса, аллисене çӳлелле çĕклеççĕ)
Вĕрентекен: Анчах та, чи малтан, пысăк çуреве кайиччен, чăваш халăхĕн ăста çыннисене аса илер-ха. Кампа паллă Чăваш ҫӗр шывĕ? Кам вăл Иван Яковлевич Яковлев? (паралеллӗ презентаци çинче Иван Яковлевич Яковлев сăн- сăпачĕ палăрать)(слайд № 2).

Текста малалла вулăр...
■ Васильева Светлана Николаевна.
Канаш районĕ, Ухман вăтам шкулĕ

Тăван чĕлхе - атте-анне чĕлхи

Морозова В. Г.
Морозова В. Г.
 
Тĕллевсем:
Вĕренÿ тĕллевĕ: ачасен чăвашлăх туйăмне аталантарасси, тăван халăха юратма вĕрентесси.
Аталану тĕллевĕ: чăваш халăхĕн йăли-йĕркине тытса пырасси, илемлĕхе курма, туйма хăнăхтарасси, чăваш чĕлхин илемлĕ пуплевĕпе, чăваш юрри-ташшипе килентересси.
Воспитани тĕллевĕ: ачасем хушшинчи туслăха çирĕплетесси, фольклорпа çыхăннă вăйăсене хутшăнтарасси.
Словарь ĕҫĕ: Иван Яковлевич Яковлев, чăваш чĕлхи, чăвашсем, гимн.
Курăмлăх хатĕрĕсем: чǎваш тумě, И.Я.Яковлев портречĕ, пиҫиххи.
Валеҫмелли материал: сăвăсем, юрăсем.

Текста малалла вулăр...
■ Морозова Вера Геннадьевна.
Элĕкри "Çăлкуç" ача сачĕ

Чăваш музыкин пуласлăхне шанатăп

Афанасьева Валентина Владимировна
Афанасьева Валентина Владимировна
 
Фёдор Павлович Павлов драматург, сăвăç, комозитор çуралнăранпа 130 çул çитине халалланă уяв сценарийĕ
 
Уяв тĕллевĕ: вĕренекенсене Ф.П. Павлов пурнăçĕпе, ĕçĕ-хĕлĕпе паллаштарасси
Уяв ирттермелли залра Фёдор Павлов илемлетнĕ чăваш халăх юррисем янăраççĕ, экран çинче композиторăн пурнăçне сăнлакан слайдсем ылмашăнса пыраççĕ.
Сцена çине ертсе пыракансем тухаççĕ.
 
1 ертсе пыракан: Ырă кун пултăр, хаклă ачасем, вĕрентекенсем, килнĕ хăнасем! Паян эпир хамăр ентеше, пултаруллă чăваш çыннине, паллă композитора, драматурга, сăвăçа Фёдор Павлович Павлова хисеплесе ăна чыслама, унăн пурнăçне аса илме пуçтарăнтăмăр.

Текста малалла вулăр...
■ Афанасьева Валентина Владимировна.
Çĕрпÿ районĕ, Первомайски вăтам шкулĕ

Ялан янра, тăван чĕлхем!

Тĕллевĕ: тăван халăха, çĕр-шыва, чĕлхене юратма тата упрама, ытти наци ачисене чăваш халăхне, тăван çĕре хисеплеме вĕрентесси.
Задачисем:
- ачасен чăваш чĕлхине вĕренес туртăмне ÿстересси;
- тĕрлĕ культурăллă тата тĕрлĕ чĕлхеллĕ хутлăхра (обществăра) чăваш чĕлхи хутшăну, аталану хатĕрĕ пулнине ăнлантарасси;
- кирлĕ вăхăтра унпа усă курма хăнăхтарасси.
Мероприятире кирлĕ хатĕрсем: чăваш юрри-кĕвви, музыка техники, микрофонсем, ваттисен сăмахĕсене, паллă ҫынсен каларăшĕсене ҫырнă плакатсем, чăваш кĕписем т.ыт.те.
Зал стенисене чĕлхе ҫинчен калакан ваттисен сăмахĕсене, паллă ҫынсен каларăшĕсене ҫырнă плакатсем, чăваш эрешĕсем, шарсем илемлетеҫҫĕ.
■ Краснова Надежда Константиновна.
Шупашкар хули, 48-мĕш вăтам шкул

Манăн юлташ –юр кĕлетке

Антонова Т. Я.
Антонова Т. Я.
 
Залра пысăк экран ҁинче хĕллехи вăрман. «Симĕс чăрăш» юррăн кĕвви илтĕнет.
Ачасем зала кĕреҁҁĕ. Вĕсене Хĕл кĕтсе илет.
Хĕл: Ырă кун, ачасем! Вăхăт шучĕн йĕркипе, эпĕ килсе ҁитрĕм.
Питĕ савăнăҁлă уява сире эпĕ парнелĕп.
Ачасем, сире эпĕ тупмалли юмах каласшăн, тупсăмне пĕлетĕр –ши?
Хăй вăл –юр та ҁутă пăр,
Каяс пулсан –сив куҁҁуль.
Ачасем: Хĕл.
Хĕл: Маттур, ачасем!
Эпĕ питĕ сивĕ хĕл, манăн ҁипуҁ эрешлĕ
Паян эпĕ хăнана килсе ҁитрĕм сирĕн патна.
Ачасем, мана эсир хавас-и курма?

Текста малалла вулăр...
■ Антонова Татьяна Яковлевна.
Элĕкри 2-мĕш ача сачĕ.

Хĕвел шевлийĕ эс - анне!

Смирнова А. Г.
Смирнова А. Г.
1-мĕш ертсе пыракан:
Анне, аннеçĕм, аннем …
2-мĕш ертсе пыракан:
Анне... Чи ăшă та хаклă сăмахсем.
1-мĕш ертсе пыракан:
Мĕнре-ши аннен хăвачĕ?
2-мĕш ертсе пыракан:
Унăн пин-пин çул хушши пухăнса пынă ăсĕнче.
1-мĕш ертсе пыракан:
Анне… Çак сăмахсене асăнсанах - куç умне чи çывăх та юратнă çыннăмăр тухса тăрать.
2-мĕш ертсе пыракан:
Чÿк уйăхĕн юлашки вырсарни кунĕнче пĕтĕм Раççейре Аннесен уявне паллă тăваççĕ. Ăна
1998 çултан чысласа ирттерме пуçланă.

Текста малалла вулăр...
■ Смирнова Галина Аркадьевна.
Шупашкар районĕнчи Çĕньял-Покровски вăтам шкулĕ

Тинкеретпĕр малалла, кайрине те халь куратпăр

Кулакова С. П.
Кулакова С. П.
 
Сцена çине 6-мĕш класс ачисем тухса тăраççĕ. Илемлĕ чаваш кĕвви янăрать. Ачасем умлăн-хыçлăн сăвăсем калаççĕ.
 
Çĕр-шывсем нумай тĕнчен,
Пĕринчен тепри илемлĕ.
Эпĕр - Улăп йăхĕнчен,
Чи ирĕклине иленнĕ.
 
Халăхсем нумай тĕнчен,
Пĕринчен тепри тĕреклĕ.
Эпĕр Улăп йăхĕнчен,
Сапăр та сатур чĕреллĕ.
 
Эпĕр -Улăп йăхĕнчен,
Чыс мĕнне аван чухлатпăр
Ĕмĕрхи ĕçре ĕçчен,
Вăрçăра, салтак чух паттăр.
 
Эпĕр -Улăп йăхĕнчен,
Шуххăн савăнма пĕлетпĕр -
Уявра чун каниччен
Юрă-ташăпа кĕрлетпĕр
■ Кулакова Светлана Пантелеймоновна.
Патăрьел районĕ, Ыхраçырми вăтам шкулĕ.

Çеçпĕл – пирĕн чĕрере

Григорьева Л. М.
Григорьева Л. М.
Тĕллевсем: Çеçпĕл Мишшин пултарулăхĕпе кĕскен паллаштарасси; чăваш халăхне, чĕлхине чĕререн юратма, Çеçпĕл пек паттăр та хастар пулма хавхалантарасси; пуплеве аталантарасси.
 
Сцена çинче Çеçпĕл портречĕ, Станислав Репьях поэт çырнă сăвă йĕркисем:
 
Çеçпĕл, Çеçпĕл –
Паттăр та çепĕç чечек,
Çеçпĕл, Çеçпĕл,
Ман пуласчĕ сан пек.
 
Ертсе пыракан: Хаклăачасем! Паянхи мероприяти Çеçпĕл Мишшин çуралнă кунě ячěпе иртет.
■ Любовь Макаровна Григорьева.
Канаш районĕнчи Шǎхасанти вǎтам шкулта пуçламǎш классене вĕрентекен

Пыл хурчĕ

садикри аслă ушкăн ачисемпе хатĕрлемелли инсценнировка конспекчĕ
(Николай Ыдарай юмахĕ тăрăх)
 
Ертсе пыракан: Автанкасси ялĕнче пĕр тăлăх ача пурăннă. Вăл мĕнле те пулин апатлă пулас тесе пуян çын патĕнче кĕтӳ пăхма килĕшет. Ачана качака кĕтĕвĕ пăхма хушаҫҫĕ. Кĕтĕвĕ пысăках мар – виçĕ качака кăна.
Ирпе ирех ача качакасене кĕтĕве илсе тухать. Пĕрремĕш кунах тĕлĕнсех каять: качакасем каскăн иккен, кастарса çӳреме питех те юратаççĕ. Пăхса тăнă çĕртех пахчана, калча çине кĕрсе каяççĕ, каласан та, кăшкăрсан та итлемеççĕ. Мĕн тумалла?
Ача: - Кач, кач, качакин
Лăпăс-лăпăс сухалĕ,
Шĕп-шĕвĕркке мăйраки.
Кăкарам – и хурăнтан,
Кăшт ятлам – и хушăран:
Çиме çи те çиессе,
Пăрах эсĕ сĕкессе,
Калчасене ан кăшла,
Ан хуç манăн кăмăла!

Текста малалла вулăр...
■ Петрова Лариса Михайловна.
Тавăтри "Пучах" ача сачĕ, Элĕк районĕ.

Мечтаю стать солдатом

Цель: воспитание патриотических чувств обучающихся, уважения к защитникам Родины
Планируемые результаты: формирование навыков военно-прикладного направления: совершенствование физической подготовки и получение знаний основ военного дела; проявление личностных качеств, таких как умение работать в команде, способность к взаимовыручке и проявление духа товарищества.
Предварительная подготовка:
1) Дети заранее разбиваются на две команды. Каждая команда готовит домашнее задание – учится маршировать, петь песню (команда «Пилоты» - «Огромное небо» (муз. О. Б. Фельцмана, сл. Р. И. Рождественского))
■ Капитонова Надежда Васильевна.
Канаш районĕ, Шăхасан вăтам шкулĕ

Асаннепе пĕрле

Кушманова Н. В.
Кушманова Н. В.
 
(Г.Н.Волковăн «Юманкка» юмахĕ тăрăх)
Тĕллевсем:
1). Г.Н.Волковăн калавĕсене вуласа ăса хывасси.пуплеве аталантарассипе малалла ĕҫлесси;
2).тăван ҫĕре ,тавралăха юратма,унăн пурлăхне упрама хăнăхтарасси;
3). тăванлăха упрама,атте –аннене юратма,ваттисене хисеплеме вĕрентесси.
■ Кушманова Надежда Валерьевна.
Елчĕк вăтам шкулĕ

МĂН КУН - АСЛĂ КУН

Павлова А. В.
Павлова А. В.
 
Тĕллевсем: 1) Мăн кун уявĕн йăлине кăтартса парасси; 2) ачасен тавра курăмне анлăлатасси;
3) ачасен пултарулăхне аталантарасси.
1-мĕш ача. Мăн кун — Аслă кун,
Ҫут ҫанталăк чĕрĕлнĕ кун.
Клентĕр, премĕк, хĕрлĕ ҫăмарта —
Тутлă ҫимĕҫ ҫăварта. («Тантăш» хаҫатран)
Ертсе пыракан. Хаклă ачасем! Паян пирĕн Мăн куна халалланă уяв, эпир Мăн куна паллă тума пĕрле пуҫтарăнтăмăр. Ҫак уяв кашни ҫулах пирĕн пата ҫуркунне килет. Уява кĕтсе пурте пӳрт-ҫурта тирпейлеҫҫĕ, таса тум тăхăнаҫҫĕ, тутлă апат-ҫимĕҫ пĕҫереҫҫĕ, сухан хуппипе Христос ячĕпе ҫăмарта хĕретеҫҫĕ, килен-каяна хăналаҫҫĕ.

Текста малалла вулăр...
■ Павлова Альбина Витальевна.
Муркаш районĕ, Çатракасси вăтам шкулĕ

Волшебная сила тухьи

Афанасьева Любовь Юрьевна
Афанасьева Любовь Юрьевна
Цель - воспитывать эмоционально-ценностное отношение к чув. нар. иск-ву;
Расширять и закреплять знания о чувашском народном костюме;
Побуждать детей к творчеству через конкретные сказочные образы.
 
Зал украшен. Пол зала закрыто занавесом. Здесь волшебная страна Саркун. У горы сидит мудрый дедушка Шур Сухал. Перед занавесом слева изба, справа дуб. Дети свободно входят в зал в боковую дверь.
Муз. рук-ль: Ыр кун пултӑр, ачасем.
Дети: Сире те ҫавах (отвечают).
Муз. рук.: Ребята, я предлагаю вам отправиться в путешествие далеко-далеко.

Текста малалла вулăр...
■ Афанасьева Любовь Юрьевна, Хафизова Эльмира Зинуровна.
МБДОУ «ЦРР-детский сад №178» г. Чебоксары

Чи хаклă çын — анне

Урок тĕсĕ: класс тулашĕнчи класс сехечĕ
Сапăрлăх тĕллевĕ: Аннесене юратма, хисеплеме, упрама, вĕсен умĕнчи тивĕçе туйма вĕрентесси.
Пĕлÿ тĕллевĕ: Мартăн 8 – мĕшне уявлама тытăнни çинчен паллаштарни.
Аталантару тĕллевĕ: Амăшĕсемпе ачасем хушшинчи пĕр-пĕрне ăнланас, пулăшас туйăма вăйлатасси, ăшшăн калаçас, сапăр пулас хăнăхусене, çыхăнуллă пуплеве аталантарасси.
Урок меслечĕ: ыйту- хурав, ăнлантаруллă калаçу.
Кирлĕ хатĕрсем: компьютер, тутăрсем, чечексем, хутран касса тунă пысăк чечек, тĕнче картти. «Манăн анне – чи хитри» хаçат (амăшĕсен сăн ÿкерчĕкĕсемпе), «Анне валли- чечек пуххи» ÿкерчĕксен выставки.
 
Класа ятарласа илемлетнĕ, амăшĕсене чĕннĕ.
■ Рыбкина Елена Владимировна.
Çĕрпÿ районĕ, Михайловка тĕп шкулĕ

Ачалăх телейлӗ тӗнче, юлать асăнмалăх кашнин чӗринче

(Пĕтĕм тĕнчери ачасене хӳтӗлемелли куна халалланă, ҫуллахи каникул вăхăтӗнче шкул ҫумӗнчи кану лагерьне ҫӳрекен 5-6-мӗш класс ачисем валли хатӗрленӗ вăйă)
 
Федорова И. Н.
Федорова И. Н.
Вăйă тӗллевӗсем:
• Астăвăм ирӗклӗхне, тимлӗхне, фантазие аталантарни, тӗрлӗ танлаштарусем туса шухăшлама, пӗтӗмлетӱсем тума вӗрентни;
• пуплев этикечĕпе килĕшÿллĕн калаçăва тĕрĕс йĕркелеме, лару-тăрăва кура сăмахсемпе вырăнлă усă курма хăнăхни;
• вĕренекенсене ашшĕ-амăшне, тăванӗсене хисеплеме вӗрентни;
• ачалăхăн кашни самантне хаклама хăнăхни.
 
Кăтарту хатĕрĕсем: компьютер, мультимеди проекторĕ, экран.

Текста малалла вулăр...
■ Федорова Ирина Николаевна.
Çĕрпÿ районĕ, Михайловка тĕп шкулĕ

Çĕнтерÿ çулĕсем: «Хыçра – Мускав!»

(«Калуга – Тула – Мускав» ( çул çÿрев урок сценарийĕ)
 
С.  В. Петрушкина
С. В. Петрушкина
Умĕн калани.
Чăваш чĕлхипе ирттерекен класс тулашĕнчи ĕçсем ачасен пултарулăхне ÿстерме, харпăр хăй тĕллĕн шухăшлама, ĕçлеме тата уроксем хыççăнхи канăва усăллă йĕркелеме пулăшаççĕ.
Класс тата класс тулашĕнчи ĕçсене ирттернĕ чухне ачасене пĕлÿ çеç мар, воспитани парассине те ялан асра тытатпăр. Вĕсем программа материалĕпе çыхăнччăр, вĕренекенсен шухăш-ĕмĕчĕсене тивĕçтерччĕр, çав ĕçсене шкулти кашни вĕренекен активлă хутшăнччăр тесе тăрăшатпăр. Уроксем, мероприятисем вĕренекенсемшĕн те, ашшĕ-амăшĕшĕн те усăллă пултăр тетпĕр.

Текста малалла вулăр...
■ Светлана Вячеславовна Петрушкина.
Шупашкарти В.А. Архипов милиции генерал-майорĕ ячĕллĕ кадет шкулĕнче чăваш чĕлхипе литератури вĕрентекен

Килех, Çĕнĕ çул!

Орлова Н. В.
Орлова Н. В.
 
Ачасем кĕвĕпе зала кĕреççĕ, ёлка тавра карталанса тăраççĕ.
Ертÿçĕ: Хаваслă зал, мĕн тери паха.
Тĕрлĕ, тĕрлĕ çутăсем çунаççĕ.
Илемлĕ Çĕнĕ çул уявĕ
Тараватлăн хăй патне чĕнет.
Пырăр ёлка çывăхне ,
Пăхăр пурте ун çине:
Ай, мĕн чухлĕ теттесем ,
Çăлтăрсем, çаврашкасем.
Хĕрлĕ Калпак: Хаклă ачасем ! Сывлăх сунатăп сире! Эпĕ Хĕрлĕ Калпак. Паян эпĕ те сирĕнпе пĕрле савăнасшăн. Манăн кукамай халĕ чирлемест, сывалнă. Кашкăр та текех мана хăратаймĕ. Ав,мĕн чухлĕн эпир! Çапла - и?
Ачасем: Çапла.

Текста малалла вулăр...
■ Орлова Наталья Владимировна.
Патăрьел районĕ, «Юмах» ача сачĕн воспитателĕ

«Чееленме те ăс кирлĕ» инсценировка

Молчанова Е. П.
Молчанова Е. П.
 
Автор: Хресчен ывăлĕ пурăннă тет. Ялта ăна пурте Чее çын тесе чĕннĕ.
1-мĕш çын: Куратăр-и, Чее çын пырать?
2-мĕш çын: Çакă-и?
3-мĕш çын: Çакă, çакă!
Автор: Тепĕр тесен, чееленме те ăс кирлĕ. Анчах та Чее çын тÿрĕ чунпа пурăнманнисемпе çеç чее пулнă.
Пĕррехинче Чее çын кил карти шăлма пуçлать.
■ Молчанова Елена Петровна, Павлова Людмила Ананьевна.
Çĕрпÿ районĕ, Опытнăй вăтам шкулĕ

Кайăксем - пирĕн туссем

Федорова Ирина Николаевна
Федорова Ирина Николаевна
Уяв тĕллевĕсем:
• кайăксем çынсен пурнăçĕнче пысăк вырăн йышăннине ăнланса илме пулăшни;
• вĕçен кайăксене упрамаллине, пулăшмаллине, юратмаллине туйтарни;
• кайăксен ячĕсене аса илсе çирĕплетсе хăварни;
• ачасен калаçу чĕлхине, тавракурăмне тата тавçăрулăхне аталантарни.
 
Уяв эпиграфĕ: Сыхлар кайăксене!
Упрар вӗсене!
Вӗсем – пирӗн туссем!
Ҫут ҫанталăк ачисем!
Кирлĕ хатĕрсем: „Кайăксен сассисем” диск, кайăксен ӱкерчӗкӗсем, „Кайăксем – пирӗн ҫунатлă туссем” презентаци, плакат, компьютер, мультимедиапроектор.

Текста малалла вулăр...
■ Федорова Ирина Николаевна.
Çĕрпÿ районĕ, Михайловка тĕп шкулĕ

Эпир - пулас космонавтсем

Васильева Н. Н.
Васильева Н. Н.
 
Пĕлÿ тĕллевĕ: ачасене космонавтика кунĕпе тарăнрах паллаштарасси;
Сапăрлăх тĕллевĕ: ачасен тавракурăмне, пултарулăхне аталантарасси;
Аталантару тĕллевĕ: тăван çĕр шыв паттăрĕсемпе мăнаçланма вĕрентесси,
тăван çĕр шывшăн усăллă çын пулма хавхалантарасси.
Курăмлăх хатĕрĕсем: конверт ăшĕнче кашни ушкăн валли хатĕрленĕ тĕрлĕ
ĕçсем, хутран касса кăларнă «ракета», тĕрлĕ тĕслĕ кăранташсем
Кăтарту хатĕрĕсем: компьютер, экран, мультимедиа проекторĕ.
 
Зала ачасен ÿкерчĕкĕсемпе, ĕç урокĕнче тунă сувенир-япаласемпе,
плакатсемпе, космос çинчен çырнă каларăшсемпе илемлетнĕ.

Текста малалла вулăр...
■ Васильева Наталья Николаевна.
Канаш районĕ, Вăтакас Татмăш вăтам шкулĕ


■ Страницăсем: [1], 2, 3, 4.